Taaldiskriminaasje

De Ried fan de Beweging hat ôfspraken makke mei Tûmba oer de ôfhanneling fan klachten oer taaldiskriminaasje. As in klacht oer taaldiskriminaasje by de RfdFB ynkomt, jout de RfdFB de kleier it advys om de klacht oan Tûmba foar te lizzen.

Tûmba hannelet de klacht ôf en leit dêrta kontakt mei de ynstânsje of ûndernimming dy’t diskriminearret. As dy gjin lûd jout, wurdt de klacht trochlaat nei de Nasjonale Ombudsman, dy’t in advys jout. De Ried fan de Fryske Beweging bliuwt yn kontakt mei de kleier en sil altyd klear stean my ried en died.

Klik hjir om in klachteformulier yn te foljen, dan sykje wy sa gau mooglik kontakt. Sjoch ek www.tumba.nl  

——————–

De lêste tiid komme der mear klachten yn oer bedriuwen dy’t yn harren taalbeliedsplan stean hawwe dat de fiertaal yn it bedriuw Hollânsk is. Sa’n taalbelied resultearret deryn dat it Frysk op de wurkflier ek net mei. Wy roppe alle minsken op om foarbylden oan te leverjen fan dat soarte fan bedriuwsplannen. Dan is it mooglik om dêr in algemiene saak fan te meitsjen. Sjoch foarbyld.

——————–

Hjirûnder binne in trijetal klachten beskreaun.

Meiwurkers fan Wetterskip Fryslân dy’t it Frysk net fersteane, meie minsken net mear freegje om oer te gean yn it Hollânsk. Se moatte tillefoantsjes mei Frysktaligen trochferbine nei in kollega dy’t de taal wol machtich is.

 

Wetterskip Fryslân

Yn Swingel 18 fertelt Th. Dykstra hoe’t hy te wurd stien waard troch in meiwurker fan in ‘callcenter’ dy’t foar Wetterskip Fryslân de tillefoan opnaam. Dykstra docht dêroer syn beklach by it Wetterskip. Dat hat no in taalregel steld:

As in meiwurker in tillefoantsje kriget en hy of sy ferstiet net Frysk, dan moat de meiwurker trochferbine nei in kollega dy’t de taal wol machtich is. It callcentre fan it wetterskip sit yn Alphen oan de Rijn, mar dêr binne wol meiwurkers dy’t it Frysk machtich binne.

————————————-

Wurkbedriuw (foarhinne S.W.Y) seit betterskip ta!

De Ried fan de Fryske Beweging hat ôfspraken makke mei Tûmba oer de ôfhanneling fan klachten oer taaldiskriminaasje. As in klacht oer taaldiskriminaasje by de RfdFB ynkomt, jout de RfdFB de kleier it advys om de klacht oan Tûmba foar te lizzen. Tûmba hannelet de klacht ôf en leit dêrta kontakt mei de ynstânsje of ûndernimming dy’t diskriminearret. As dy gjin lûd jout, wurdt de klacht trochlaat nei de Nasjonale Ombudsman, dy’t in advys jout. Koartlyn hat Tûmba ferslach útbrocht oer de ôfhanneling fan in klacht tsjin it taalbelied fan it Sintrum Wurk en Ynkommen (sûnt 1 jannewaris 2009: it Wurkbedriuw).

It SWY woe in klant net yn it Frysk helpe. Neidat de Nasjonale Ombudsman yngrepen hie, hat it  SWY tasein dat klanten dy’t dat wolle tenei yn it Frysk te wurd stien wurde. It SWY hat syn ûntskuldiging oanbean en in wiziging fan it taalbelied tasein. De RfdFB is wiis mei dy tasizzing en sprekt de hope út dat it Wurkbedriuw as opfolger fan it SWY dat belied oernimt en yn de takomst sokke swierrichheden tefoaren kommen wurde kinne.

————————————–

Marktplaats dwers?

Jehannes Annema út Westergeast is lulk op Marktplaats. De ferkeap-webside hat al in tal kearen syn Frysktalige advertinsjes derôf helle, wylst syn Nederlânsktalige stean bliuwe. Annema neamt dat taaldiskriminaasje. Hy hat no de help ynroppen fan de Ried fan de Fryske Beweging.

Marktplaats seit it Frysk yndie net ta te stean om’t der net ien is dy’t dy taal kontrolearje kin. De Ried fan de Fryske beweging fynt dat frjemd. Marktplaats soe gewoan sykje moatte nei ien dy’t de Fryske advertinsjes kontrolearret.

 

In oantal reaksjes dy’t wy binnen krigen hawwe en ús reaksje dêr wer op.

Beste, droevig te horen dat Marktplaats zo’n probleem maakt van advertenties in de Friese taal. Spulleboel.nl is een kersverse site waar je net als bij Marktplaats advertenties kunt plaatsen maar dan volledig gratis. Ik zou graag alle Friezen willen uitnodigen om hun advertenties onder te brengen op Spulleboel.nl waarbij de eigen taal wat mij betreft geen probleem is. Tevens zou het voor de site een mooie initiële vulling zijn uiteraard, wellicht moet ik overwegen de site 100% Fries te maken:) Met vriendelijke groet,Spulleboel.nl (Gorredijk) 

—————————–

Marktplaats.nl Marktgek.nl heet u van harte welkom! Naar aanleiding van dit artikel neem ik de vrijheid u te melden dat u op onze site van harte welkom bent en gratis zelf uw eigen Friestalige Marktplaats kunt beginnen. U bent van harte welkom, inclusief de Friestalige advertenties! Met vriendelijke groet, Marktgek.nl

 
 —————————–

 

Achterlijk. Ook als je geen Frysk spreekt kan je 99% van wat er in het Frysk getypt wordt begrijpen. Dit is dus een maatregel gebaseerd op de theorie dat als Pietje geen certificaat of diploma Frysk gedaan heeft, hij het automatisch ook niet snapt, alsof het chinees/japans/whateveristaans zou zijn. Ik hoop dat de Friezen d.m.v. gerechtelijke stappen Marktplaats kunnen dwingen Frysk toe te staan. Het is tenslotte 1 van de officieel erkende talen binnen Nederland.

 ———————–
 
 Zelfs als Hollander in hart en nieren ben ik altijd blij te wonen in een land waarin Fries nog zoveel gesproken wordt; het is een pracht van een oude taal die Nederland een stukje rijker maakt in diversiteit en cultuur. Het besluit van marktplaats.nl om advertenties in de Engelse en Hollandse/Nederlandsche taal wel toe te staan en die in de Friese taal te verwijderen slaat mij dan ook met stomheid. Wel een buitenlandse taal toestaan en geen binnenlandse taal toestaan? Bizar en onbegrijpelijk. Ik wens u veel sterkte toe om marktplaats.nl van gedachten te doen laten veranderen en hoop dat dit ene mailtje daarin ook een positieve bijdrage levert. groet, Leo Mekenkamp 

 

——————————

Geachte heer van der Bij, Mijn naam is Bert Scholtes, een van de relatief weinige mensen in Nederland die is voortgekomen uit een Friese moeder en een Limburgse vader.
Ik versta Fries, beheers het als spreektaal een klein beetje, en hetzelfde geldt voor het Kerkraads dialect. Ik ben opgegroeid in Kerkrade, maar heb veel tijd doorgebracht in Lemmer, de geboorteplaats van mijn moeder. Naar aanleiding van een artikel op de website NU.nl wilde ik contact met u opnemen, omdat ik het enerzijds niet eens ben met een uwer uitspraken die wordt vermeld, terwijl ik anderzijds denk dat deze buiten context is geplaatst waardoor er een verdraaid beeld van uw opvattingen is ontstaan. Het artikel beweert dat u het weren van de Friese taal op de website Marktplaats.nl met de term ‘dwaasheid’ bestempelt, maar ik kan me niet voorstellen dat u enkel naar aanleiding van het weren van een taal dit woord zou gebruiken. Aangezien ik zelf door een trots Friese moeder ben grootgebracht heb ik een goede indruk gekregen van de Friese taal, haar schoonheid, elegantie en rijke geschiedenis. Niet alleen ben ik van mening dat de Friese taal een van de mooiere talen is waarmee ik in aanraking ben gekomen, ik vind tevens dat de taal historisch gezien van grote waarde is, mede door de vergelijkingen die men kan trekken met het oud Engels. Daarbij komt dat het Fries beschikt over schitterende uitdrukkingen, melodieën, spreekwoorden en zinspelingen. Het tegeltje met het overweldigende “De tiid hãldt gjin skõft” (vergeeft u me alstublieft de verkeerde accenten) heeft al jarenlang een prominente positie in mijn woning. Ik denk dat de overweging van Marktplaats.nl om de Friese taal van de website te weren slechts het gevolg is van simpele statistieken. Het feit is en blijft dat een groot percentage van alle Nederlanders voldoende greep heeft op de Engelse taal om in te kunnen schatten of een bepaalde passage in het Engels door de beugel kan bij een website als Marktplaats.nl of niet. Hetzelfde kan niet gezegd worden voor de Friese taal. Of ik dit jammer vind is moeilijk te zeggen. Het is natuurlijk wenselijk dat zoveel mogelijk mensen in aanraking komen met de Friese taal, maar vanuit een praktisch oogpunt gezien is dit natuurlijk moeilijk te bewerkstelligen. Daarnaast lijkt het me ook niet nodig, gezien de Friese taal bewezen heeft dat ze door vele jaren heen haar mannetje heeft gestaan en dat zal blijven doen. Na een aantal jaren in Japan door te hebben gebracht en de taal te hebben gestudeerd beheers ik het Japans nu goed genoeg dat ik er mijn werk van heb kunnen maken. Mocht ik een advertentie op Marktplaats.nl willen plaatsen in het Japans, dan vind ik het niet meer dan logisch als de beheerders van de site zo’n advertentie willen weren, ook al zijn er genoeg Japans sprekende mensen in Nederland om het bestaan van een dergelijke advertentie van nut te voorzien. Hetzelfde geldt voor de Friese taal, in veel sterkere mate zelfs. Maar bent u echt van mening dat het weren van de Friese taal door de directie van Marktplaats.nl ‘dwaasheid’ is? De website heeft een keuze gemaakt om enkel advertenties in het Nederlands en Engels toe te staan, waarschijnlijk omdat de combinatie van deze twee talen ervoor zorgt dat alle advertenties begrijpelijk zijn voor vrijwel alle mensen die de site zullen bezoeken. Met het oog op het gevaar van niche-vorming (in de slechte zin van het woord) is het wellicht ook de beste keuze om enkel deze twee talen toe te staan op de site. Ik ben het volledig met u eens dat het niet moeilijk zou moeten zijn om iemand te vinden die de inhoud van eventuele Friese advertenties zou kunnen controleren, en mocht het gebruik van het woord ‘dwaasheid’ al gewaarborgd zijn, dan vind ik de term veel beter passen bij de uitspraak van de woordvoerster van Marktplaats.nl (”We kunnen dan niet weten of er aanstootgevend of illegaal materiaal op onze site staat. De afspraak is daarom dat we alleen advertenties in het Nederlands of Engels laten staan.”) dan bij het besluit om de Friese taal te weren van de site. Hoe sterk mijn affiniteit met de Friese taal ook is, het lijkt me dat de directie van Marktplaats.nl een weloverwogen en waarschijnlijk juiste beslissing heeft genomen: de Nederlandse taal voor degenen die haar beheersen, naast de Engelse taal ten behoeve van de mensen die het Nederlands onvoldoende beheersen om goed van de site gebruik te kunnen maken. Nederland is een zeer klein land met een grote verscheidenheid aan mensen, culturen en talen. Marktplaats.nl is een gigantische website die ervoor heeft gekozen om beschikbaar te zijn enkel in het Nederlands en Engels. Ik vind het onjuist om van de site te verwachten dat alle talen worden toegestaan. Er zal nu eenmaal een keuze gemaakt moeten worden. Als de behoefte aan een dergelijke site in het Fries groot genoeg is dan weet ik zeker dat het niet lang zal duren voordat deze zal verschijnen. De Japanners hebben er in ieder geval geen gras over laten groeien, en al snel werd te site www.baibainet.com in het leven geroepen om aan de wensen van de Japanse gemeenschap in Nederland te voldoen. Er wordt in het artikel vermelding gemaakt van een proefproces. Ik zou hier graag meer over weten. Hebt u hier misschien meer informatie over? Het lijkt me uiterst onverstandig en gevaarlijk om justitie bij een zaak als deze te betrekken. De geschiedenis heeft uitgewezen dat dergelijke processen tot een hoop leed kunnen leiden, ook al waren de bedoelingen nog zo goed, wat ze overigens meestal niet waren. Het is niet mijn bedoeling om op wat voor manier dan ook uw meningen en handelen te veroordelen, en ik hoop dat het bovenstaande u heeft doen beseffen dat ik uw liefde voor de Friese taal zelf ook tot op zekere hoogte beleef. Ik ben ervan overtuigd dat mijn vraagtekens slechts berusten op het gebrek aan informatie die tot mijn beschikking staat. Graag zou ik u bij voorbaat willen bedanken voor uw aandacht en een eventueel antwoord op deze e-mail.
Met vriendelijke groet, Bert Scholtes

————————————

Achte Hear Scholtes, As Ried fan de Fryske Beweging fine wy dat it Frysk oeral brûkt wurde kin. It is in offisjeel erkende rykstaal yn Nederlân. Op grûn derfan ha Friezen it rjocht om dy taal te brûken. Ik ha it argumint fan de minsken fan Marktplaats dat se Fryske teksten net kontrolearje kinne soene yndied dwaasheid neamd. Dêr bliuw ik ek by. Sa’n grutte organisaasje as Marktplaats moat dochs wol ien fine kinne dy’t Fryske teksten wol lêze kin, oars binne se gjin knip foar de noas wurdich. Boppedat tink ik dat it tige klantûnfreonlik is om minsken te ferbieden om har eigen taal te brûken. It argumint dat elkenien wol Hollânsk kin is no krekt oan it ferkearde adres fan de Ried. Sadwaande soe der nea wer Frysk yn it iepenbiere libben brûkt wurde kinne omdat der altyd wol ien is dy’t mient dat er de Frysktalige ferbiede kin syn eigen taal te brûken. Yn Europeeske ferbân is yn it Kaderferdrach al lang fêstlein yn “Article 10 1 The Parties undertake to recognise that every person belonging to a national minority has the right to use freely and without interference his or her minority language, in private and in public, orally and in writing.”Nederlân hat dit ferdrach ûndertekene. It ferdrach is makke op basis fan it Europeesk ferdrach foar de rjochten fan minsken.Koartsein: De Ried sil alle wetlike middels brûke om de rjochten fan Frysktaligen om har eigen taal te brûken dêr’t sy dat wolle te befjochtsjen, oant yn Brussel ta. Mei freonlike groetnis, Jaap van der Bij